به گزارش بیداربورس مهدی رضایتی کارشناس بازارسرمایه در بررسی وضعیت حاضر بورس بیان کرد: در حال حاضر، ارزش کل بازار حدود ۲۳۵ میلیارد دلار است که حدود ۴۷ درصد نسبت به سقف تاریخی ۴۴۰ میلیارد دلاری افت داشته است. ارزش بازار طی سال‌های رکود ( ۹۲ تا ۹۶) در محدوده ۱۰۰ میلیارد دلار قرار داشت که نسبت به آن دوره سه پارامتر تغییر اساسی داشته است. آشکارترین آن اضافه شدن شرکت های جدید با ارزش بازار بالا بوده است.

وی افزود: پارامتر دوم رشد قیمت‌های جهانی بوده به طور مثال نفت، فولاد، مس و بیشتر محصولات پتروشیمی بین از ۵۰ تا ۱۰۰ درصد رشد قیمت داشته‌اند. فاکتور چهارم کاهش نرخ سود بدون ریسک از محدوده ۳۰ درصد به ۲۲ درصد است که نسبت P بر E و در نتیجه ارزش بازار را بالاتر می برد.

این کارشناس بازارسرمایه بیان کرد: به طور خلاصه با معیار تعدیل ارزش بازار با نرخ دلار به نظر می رسد سطوح فعلی کف های معتبر بنیادی را ترسیم می کند مگر آنکه متغییر موثر دیگر پدیدار شود.

نسبت «قیمت به سود»

رضایتی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر نسبت P بر E (تی تی ام)  بازار با افت شدید از سقف ۳۷ واحدی اکنون در حوالی ۸.۵ واحد قرار داد؛ یک روش بررسی در این خصوص می تواند مقایسه با روند تاریخی باشد. این نسبت به طور متوسط حدود ۷ تا ۸ واحد گزارش شده است که اکنون نیز در سطح میانگین تاریخی قرار دارد، اما ضعف بزرگ این معیار گذشته‌نگر بودن آن است.

وی افزود: همانطور که رقم ۳۷ واحدی گمراه کننده بود، اکنون نیز اگر به طور انفرادی بررسی شود ممکن است گمراه کننده باشد، آنچه وزن بیشتری دارد اتفاقات پیش رو است. برآورد سود یک سال آینده نیاز به محاسبات دقیق دارد، اما به طور تقریبی عدد ۲۸ تا ۳۰ میلیارد دلار سود خالص را می توان پیش بینی کرد (که طی چهار فصل اخیر نیز همین میزان محقق شده است).

این کارشناس بازارسرمایه گفت: این بدان معناست که P بر E فوروارد بازار حدود ۸ واحد (با مبنای دلاری) است و جذابیت بالایی دارد، چرا که با حذف داده های پرت و شرکت های زیانده این نسبت می تواند به حدود ۶ واحد کاهش پیدا کرده و تعداد قابل توجهی از سهام با P بر E کمتر از میانگین شناسایی کرد. این در حالی است که متغیرهای تورمی هم موجب کاهش این نسبت خواهد شد (رشد دلار مخرج کسر را بزرگتر می کند).

رضایتی ادامه داد: به طور خلاصه P بر E آینده نگر در محدوده ۶ تا ۷ با مبنای دلاری قرار دارد که با رشد نرخ دلار این نسبت کاهشی شده و در نتیجه می توان تعداد زیادی فرصت سرمایه گذای با P بر E های کمتر از ۶ واحد شناسایی کرد.

بررسی متغیرها کلیدی

این کارشناس بازارسرمایه در ادامه به بررسی متغیرهای کلیدی پرداخت و با اشاره به نرخ کامودیتی ها گفت: تقریبا بیش از ۸۰ درصد شرکت‌های فعال بازار (به لحاظ ارزش) ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم  با نرخ جهانی کالاها دارد. بازارهای جهانی پیچیده گی های زیادی دارد که پیش بینی پذیری را بسیار دشوار می کند. اگر کارایی بازارها را بطور نسبی بپذیریم در حال حاضر یک تعادل در قیمت های مشاهده می شود.

کامودیتی‌ها

وی افزود: انتظار رشد در قیمت مس، اصلاح مختصر در نرخ فولاد، ثبات در محصولات شیمیایی و قیمت روی، اصلاح قیمتی در اوره و ثبات در کالاهایی نظیر نهاده های دامی دیدگاه غالب در بین فعالان بازار است. نرخگذاری دستوری اغلب کالاهای داخلی نیز متاثر از نرخ جهانی است که می تواند با یک تاخیر زمانی اثر خود را داشته باشد. در مجموع بنظر می رسد انتظارات بازار اثرگذاری خنثی نرخ ها کالاها طی آینده نزدیک باشد.

رضایتی نرخ سود بدون ریسک را یکی دیگر از متغییرهای کلیدی بازار دانست و افزود: نرخ بدون ریسک در حال حاضر در محدوده ۲۰ تا ۲۲ درصد است که با توجه به انتظارات تورمی بیش از ۳۰ درصد (دستکم ۳۰ درصد) مشخصا نرخ بهره حقیقی منفی را داریم که جذابیت سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای به خصوص سهام را افزایش می دهد.

انتظارات تورمی و بازارسرمایه

این کارشناس بازارسرمایه افزود: انتظارات تورمی نیز در این میان از اهمیت خاصی برخوردار است و این عامل رابطه یک به یک با متغیرهای سیاسی دارد. به نظر می رسد چنانچه سطح تنش ها رشد پیدا کند در بهترین حالت شیب رشد دلار آرام و متناسب با رشد نقدینگی رخ خواهد داد. رشد ماهانه پایه پولی حدود ۳ تا ۴ درصد است که رابطه مستقیم با تحریم و فروش نفت هم دارد.

وی اضافه کرد:در مقابل چنانچه مذاکرات خوب پیش برود دلار می‌توان در محدوده ۲۵ هزار تومان برای یک دوره قابل قبولی آرام بگیرد. بطور کلی نسبت ریسک به ریوارد نرخ ارز به نفع بازار سرمایه بوده و یک متغیر پیش برنده محسوب می شود. به نظر می رسد قیمت گذاری سهام در حال حاضر با دلار ۲۳ تا ۲۵ هزار تومانی انجام شده باشد.

ریسک‌های سیاست‌گذاری

رضایتی در رابطه با ریسک‌های سیاستگذاری تصریح کرد: علاوه بر ریسک های عادی بازار، کسری بودجه دولت موجب نگرانی عمیق بازار از دست بردن دولت به جیب شرکت‌ها شده است. هر چند در عمل صنایع پر ریسک تر مانند فولاد در حال حاضر بیشتر ریسک ها را در خود لحاظ کرده است. به نظر می رسد در نهایت وقایع بهتر از انتظارات منفی بازار رقم خواهد خورد اما به هر حال تا زمانی که سایه این ریسک ها کنار نرود معاملات به سختی به روند طبیعی خود باز خواهد گشت.

روند معاملاتی و خروج حقیقی‌ها

این کارشناسان بازارسرمایه توضیح داد: برخلاف وضعیت بنیادی مناسب بازار، سهامداران حقیقی عزم خروج دارند و محاسبات نشان می دهد خالص خرید حقیقی‌ها به سطح زمستان ۹۸ یعنی پیش از آغاز جهش بازار بازگشته است. این متغیر می‌تواند نماگر کاهش تعداد فروشندگان باشد که احتمالا همزمان با بازگشت اعتماد به بازار وضعیت مطلوبی را در آینده رقم خواهد زد.

رضایتی گفت: قیمت‌گذاری سهام با دلار ۲۴ هزار تومانی در حالیکه نرخ بازار ۲۹ هزار تومان است و بازدهی شرکت‌ها در مجامع جذابتر از دیگر بازارهاست یعنی این بازار می‌تواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی را ایجاد کند. احتمالا سبدی متنوع از سهام بتواند بازدهی تعدیل شده با ریسک معقولی طی یک سال آینده ایجاد کرده تا سرمایه‌گذاران دیگر بازارهای رقیب را پشت سر بگذارند.